SISTEMA INFORMATIKOEN ETA INTERNETEN INGURUKO AURKEZPENAK (PINA)

OINARRIZKO INFORMATIKA

Hardwarearen eta softwarearen kontzeptuak ezagutzeari deitzen zaio oinarrizko informatika.

Hardwarea ordenagailuaren osagai fisikoek osatzen dute (CPU, memoria printzipala, bigarren mailako memoria eta sarrera/irteera unitateak)

Softwarea ordenagailuaren funtzionamendua zuzentzen duen programa da. Sistema eraileak eta ordenagailua kontrolatu eta kudeatzeko.programek osatzen dute.

Ordenagailu baten zati ezberdinak ondokoak dira:

·        Memoria printzipala: bi mota daude, bata irakurketa eta idazketakoa (RAM) eta bestea soilik irakurketakoa (ROM). RAM memoriaren kasuan ordenagailua itzaltzen bada informazioa galdu egiten da.

·        Bigarren mailako memoria: euskarri magnetikoetan (diskoak…) edota optikoetan (CD-ROM, DVD…) aurkitzen da gehienetan. Memoria printzipalak baino biltegiratze gaitasun txikiagoa du.

·        Diskoak: disketeak, disko gogorra, disko optikoa edo CD-ROM…

·        Beste gailu batzuk: sistema optikoak, sistema magnetiko-optiko desmuntagarriak, disketerak…

·        Pantaila

·        Txartel grafikoak: VGA (Video Graphics Arrive) eta SVGA (Super VGA).

·        Erresoluzioa

·        Teklatua: Alfabetikoa, numerikoa eta funtziozkoa.

·        Inpresorak: tinta eta laser.

·        Konexio eta portuak.

Softwarea ordenagailuaren memorian dauden programen bidez prozesatzen da. Programa hauek, ordenagailuari ze egin behar duen esaten dieten argibide multzoak dira, berauen helburua arazo zehatz batzuk konpontzea delarik.

·        Sistema eragilea: periferikoen arteko komunikazioa, prozesu ezberdinen koordinazioa, memoriaren kudeaketa, baliabideen jarraipena, programa zein datuen exekuzioa, komunikazioak… (Windows 2000, Windows XP, UNIX & Linux…)

·        Programa baliagarriak: kaltetutako fitxategiak konpondu, fitxategien kopiak erraztu, fitxategien edukiak itzuli beste programentzako irakurterrazak izan daitezen, antibirusak…

·        Erabiltzaileentzako tresnak: aplikazio integratuak, aplikazio bertikalak,

·        Erabiltzailearen interfazeak: MS-DOS, Macintosh, Windows.

Ordenagailuen sailkapena:

·        Superkonputagailuak

·        Mainframe-ak.

·        Lan estazioak

·        Ordenagailu pertsonalak

·        Ordenagailu portatilak

·        Ordenagailu enpotratuak

·        Helburu orokorreko ordenagailuak

ORDENAGAILU SAREAK

Komunikazio beharra dagoenean beharrezkoa da ordenagailuak sarean jartzea, honek informazioa partekatzeko aukera ematen baitu. Sareen bitartez baliabideak partekatzen dira, erabiltzaile gehiago egoteko aukera ematen du eta beste informazioak eskuragarri izatea ahalbidetzen du.

Sarean ipinitako ordenagailuen helburua datuen, soinuen eta irudien transmisioa da.

Sare motak:

·        Luzapenaren arabera:

o       Tokiko sareak (LAN)

o       Eraikineko sareak (BAN)

o       Kanpuseko sareak (CAN)

o       Sare metropolitarra (MAN)

o       Gune zabaleko sarea (WAN)

·        Abiaduraren arabera:

o       Abiadura baxua: LAN

o       Erdi mailako abiadura: CAN eta BAN

o       Abiadura altua: MAN eta WAN

·        Topologiaren arabera:

o       Bus

o       Eraztuna

o       Izarra

o       “Malla”

o       Zuhaitza

·        Erabilitako teknologiaren arabera:

o       Sare optikoak

o       Sare sateliteak

o       Sare elektrikoak

o       Radiofrekuentzietan oinarritutako sareak (inalanbrikoak eta zelularrak)

·        Banda zabaleraren arabera:

o       Banda estuko sarea

o       Banda zabaleko sarea

Ekipamendua:

-         Kableatu egituratua: bertikala, horizontala eta ekipoen gela

-         Sarearen elektronika: hub-ak, switches-ak, router -ak, modem-ak eta puente-ak

Sare batean zerbitzaria litzateke ordenagailu nagusia eta beste guztiak bezeroak.

INTERNET ZERBITZUAK

·        WWW: web orrien bidez informazioa eskuratzea ahalbidetzen du.

·        DNS: izenaren bidez makinaren IP helbidea ezagutzea ahalbidetzen du eta aderantziz.

·        FTP: ordenagailuen artean fitxategiak trukatzea ahalbidetzen du.

·        CORREO ELECTRONICO: idatzizko mezuak eta beste zenbait fitxategi bidaltzea ahalbidetzen du.

·        NFS: makina ezberdinek informazioa gordetzeko leku bera erabil dezaten ahalbidetzen du.

·        NIS:

·        IRC: erabiltzaile askok teklatuaren bidez elkarrekin hitz egitea ahalbidetzen du.

·        NEWS:

·        TELNET: ordenagailu lokaletik beste ordenagailuetarako sarrera ahalbidetzen du.

Nabigatzaileak dira informazioa eskuratzeko tresna eranginkorrenak.

Bilatzaileak “portal” ezberdinen barnean aurkitzen dira eta bilaketa tresna bezala funtzionatzen dute. Bilaketa operadoreak ere ikus ditzakegu, adibidez:

·        Operadore “booleano”-ak

·        Operadore sintaktikoak

·        Operadore konparatiboa

·        Operadore taldekatzailea

Baliabide telematikoak.

• WWW
• FTP
• IRC
• NEWS
• E-maila
• Telnet / SSH
• Eztabaidaguneak
• Korreo zerrendak
• Iragarki guneak
• Hiztegiak
• Itzultzaileak
• Hizkuntzak
• Historia
• Literatura
• Filosofia

Sare tematikoak:

• Heziketa
• Garapen iraunkorra
• Musika
• Landa historia
• Segurtasun informatikoa
• Geologia
• Enpresak
• Kirol zientziak

Dokumentu zentroak:

• Liburutegi nazionalak
• Unibertsitateetako liburutegiak
• Museo ezberdinak
• …

E-learning delakoa irakaskuntza ez presentziala da, non kontsultak eta tutoretza orduak e-maila, eztabaidagune, telefono, etab-en bidez egiten diren. Laborategi birtual eta bideo konferentzia bidez funtzionatzen du, aldiz azterketak presentzialak izan daitezke. Ondorioz ez zaio axola non eta zein ordutegitan lan egiten duen bakoitzak.

Heziketa baliabideak:

• “educaguia”
• “aula infantil”
• …

Heziketa baliabideak laborategien arabera eta adinaren arabera ere banatzen ditu. Badira beste batzuk irakasleei soilik zuzenduak.